U2'ya teşekkür

Takvimler 19 Ekim 1995’i gösteriyordu. Beş çocuk babası, 36 yaşındaki Fehmi Tosun, İstanbul Avcılar’daki evinin önünde, ellerinde telsiz ve silah olan kişiler tarafından beyaz bir Renault araca bindirildi. Çocukları, eşi çığlık çığlığa bağırırken Fehmi Tosun’un son lafı “Beni öldürecekler” oldu. Renault, etrafına tutunan çocukları sürükleyerek, gün ortasında, mahallelinin gözleri önünde uzaklaştı. O günden sonra Diyarbakır, Liceli Fehmi Tosun’dan bir daha haber alınamadı.
Eşi Hanım Tosun çalmadık kapı bırakmadı, altı ay içinde Türkiye sınırları dahilinde hukuki yollarla bir yere ulaşılamayacağı netleşince Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ine başvurdu, güvence altına alınmış yaşam hakkının, ayrımcılık, işkence, kötü muamele ve insan onuruna ait muamele yasağının, etkin yargılanma hakkının hesabını sormak istedi. Bir yandan İnsan Hakları Derneği’yle (İHD) birlikte tüm kayıp yakınları her cumartesi Galatasaray’da o malum noktada buluşmaya başladılar. Hanım Tosun, şimdiye dek sayısı neredeyse 300’ü bulan Cumartesi Anneleri / İnsanları buluşmalarından çok azını kaçırdı. Çocuklarını o meydanda büyüttü. Kendisi de gözaltına alındı, tehditlerle karşılaştı. Eşinin akıbetini asla öğrenemedi ama peşini bırakmadı.
1997’de faili meçhul cinayetlerden adlı adınca söz edilemez, az insan sesini çıkarabilirken, çok uzaklardan beklenmedik bir omuz gelmişti. O cumartesi buluşmasında Hanım Tosun’un etrafında yabancı basından bir sürü kamera, fotoğraf makinesi vardı. Çünkü U2, yeni çıkan albümleri ‘Pop’un kartonetine, “Türkiye’de ‘kaybedilen’ Fehmi Tosun’u hatırlayın” yazmıştı.
Daha çok da bu mesaj üzerinden doğan, U2’nun Türkiye’ye insan hakları ihlalleri yüzünden gelmediği efsanesi seneler içinde büyüdü; sahne boyutları, stadyum konseri tertiplemenin müşkülatı falan gündeme gelmedi pek. Olsun, yine de başta niyetleri iyiymiş. 2000 yılında www.chivi.com’un başlattığı madem öyle, ‘U2 Diyarbakır’a!’ imza kampanyasından haberdar olsalardı, belki işler değişirmiş.

‘Elin adamı hatırla diyor’U2’nun, eşinin hikâyesini nereden duymuş olabileceğini soruyorum Hanım Tosun’a. “O zamanlar yurtdışında bu olaya büyük bir ilgi vardı. Haftanın dört-beş günü İHD’deydik. Almanya’dan, Hollanda’dan, bir sürü yerden heyetler gelirdi. Herhalde o şekilde duydular. ‘Yabancı bir grup Türkiye’deki kayıplardan, senin eşinden bahsetmiş’ dediklerinde gurur duydum doğrusu. Burada kimse anmazken, elin adamı hatırlamamızı söylüyor. Sonuçta yabancı insanlar, yabancı bir müzik… Bu insanlar bile kayıplar için bir şey yapıyorsa, ben hepsine teşekkür ederim. Konsere çocuklarım da gitmek istiyor, ben de… Bir imkân olursa Bono’yla tanışmayı, bunları yüzüne söylemeyi de isterim.”